Aanpassing Wet DBA uitgesteld tot 2021

De regering slaagt er niet in om de Wet DBA per 1 januari 2020 te wijzigen. Dat heeft minister Koolmees op 26 november laten weten. Hoewel de wetswijziging tot 1 januari 2021 duurt, worden er per 1 januari 2019 aanvullende criteria gegeven voor het vaststellen van een gezagsverhouding die direct van toepassing worden. 

Bovendien wordt het beoordelen van de arbeidsrelatie vooral de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever, met inzet van een webmodule die een opdrachtgeversverklaring moet opleveren.

Uit de brief van minister Koolmees wordt niet duidelijk of de Wet DBA wordt gehandhaafd in het extra jaar dat hij nodig heeft om de wet aan te passen . 

Schijnzelfstandigheid en concurrentie op de arbeidsmarkt 

In het regeerakkoord zijn maatregelen aangekondigd waarmee schijnzelfstandigheid en concurrentie op de arbeidsmarkt worden tegengegaan. Tegelijk beogen de maatregelen zekerheid te geven aan zelfstandigen en hun opdrachtgevers dat er geen sprake is van een dienstbetrekking. De minister stelt vast dat er nieuwe wet- en regelgeving nodig is, maar ook dat deze wetgeving technisch en juridisch uiterst complex is. 

In de afgelopen maanden is een aantal stappen gezet. Andere onderdelen raken Europese wetgeving en vragen nader onderzoek. Het volgende is nu bekend:

Webmodule

Via een nog te ontwikkelen webmodule kunnen opdrachtgevers een opdrachtgeversverklaring krijgen als uit beantwoording van de vragen blijkt dat er geen sprake is van een dienstbetrekking. De opdrachtgever kan aan deze verklaring zekerheid ontlenen als de vragen naar waarheid zijn beantwoord en er conform de afspraken wordt gehandeld tussen partijen. De verwachting is dat de webmodule eind 2019 gereed is.

Verduidelijking beoordeling gezagsverhouding

Per 1 januari 2019 wordt een uitgebreide toelichting in de vorm van een bijlage toegevoegd aan het Handboek Loonheffingen. Deze toelichting moet opdrachtgevers een handvat bieden bij de beoordeling van de vraag of er sprake is van een gezagsverhouding. Deze toelichting wordt onmiddellijk van kracht. Vooral bij de beoordeling van de arbeidsrelatie tussen een tandartsenpraktijk en een ander dan een tandarts of mondhygiënist moet de opdrachtgever met deze aanvullende toelichting rekening houden. 

Arbeidsovereenkomst bij een laag tarief (ALT)

Het is de bedoeling dat een lange overeenkomst met een laag gehonoreerde opdrachtnemer wordt aangemerkt als een arbeidsovereenkomst. De omzetting van een overeenkomst van opdracht in een arbeidsovereenkomst door wetgeving levert spanning op met Europese wetgeving en vergt nader onderzoek. Invoering is niet te verwachten voor 1 januari 2021.

Opt-out regeling 

Er wordt voorgesteld om een opt-out voor de loonheffingen mogelijk te maken voor zelfstandigen die werken tegen een hoog uurtarief. Tandartsen, tandarts-specialisten en mondhygiënisten zijn in de zelfstandige uitoefening van hun beroep niet vanzelfsprekend ‘zelfstandigen’.

Voorlopig nog geen duidelijkheid

We kunnen concluderen dat de nadere informatie van minister Koolmees nog geen duidelijkheid schept. Over een paar weken wordt de beoordeling van de gezagsverhouding aangescherpt, maar het wordt niet duidelijk of dit effect heeft op bestaande, goedgekeurde modelovereenkomsten voor de Wet DBA. Daarna komt er een webmodule voor de opdrachtgeversverklaring, mogelijk al per 1 januari 2020. Het sluitstuk van de opt-out mogelijkheid en de ALT komen mogelijk per 1 januari 2021, maar mogelijk ook niet. In ieder geval blijft de periode van het niet-handhaven van de Wet DBA tot 2020 van toepassing.